Viyana Müzakereleri Sürecinde UAEA’nın Siyasi Tavrı

Tesnim Haber Ajansı- Batılı yetkililer ile Batı medyasının Viyana’da olası anlaşma konusunda iyimser olduğu bir durumda Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi’nin siyasi yaklaşımlarının devam etmesi, onun Siyonist İsrail ile birlikte Viyana müzakerelerinin önündeki en büyük engel olduğunu gösterdi.

Avrupa Birliği’nin (AB) nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması için hazırladığı taslak metne hala yanıt vermeyen ABD hükümetinin gecikmesine yönelik eleştiriler artarken ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, her zamanki gibi suçu başkalarının üstüne atmaya çalıştı ve “İran net bir cevap verseydi bu süreç böyle devam etmezdi!” dedi.

Price ayrıca, “Şu anda, iki hafta öncesine kıyasla, Tahran ve Washington'un görüşleri daha yakın.” ifadesini kullandı.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise pazartesi günü (21 Ağustos) yaptığı açıklamada, “Geçen hafta Biden hükümetinden bir yanıt almayı bekliyorduk.” dedi.

Wall Street Journal gazetesi, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Price’ın Viyana’da yürütülen yaptırımların kaldırılmasına yönelik müzakerelerde İran ve ABD'nin görüşlerinin yakınlaşmasına vurgu yapmasının ardından şunları yazdı:

“ABD Dışişleri Bakanlığı'nın iyimser tavrı (müzakereler sırasında ilk kez) Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşmasını yeniden canlanmasının yakın olduğunu gösteriyor. ABD yönetimi müzakere masasından vazgeçmek isteseydi, böyle konuşmasına gerek kalmazdı. Aslında ABD'nin Avrupa Birliği'nin sunduğu teklifi ve İran'ın yazılı değerlendirmesini kabul etmemesi onlar için ağır bir siyasi bedele mal olacaktır.”

Batılı yetkililer ve Batı medyası olası anlaşmayı hoşgörü ile karşılarken Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi'nin İran'ın barışçıl nükleer faaliyetlerine yönelik siyasi ve profesyonel olmayan davranışları mevcut anlaşmazlıkların çözümünde en önemli zorluklardan biri olmuştur.

UAEA Başkanı Grossi son günlerde ABD merkezli CNN International'a verdiği demeçte, “Sorularımıza (İran tarafından) cevap verilir ve müfettişlerimize erişim sağlanırsa netleştirilmesi gereken birçok şeyi açıklığa kavuşturabiliriz” dedi.

İran hükümeti, kuruma gerekli bilgileri ve erişimi sağladığı halde Grossi tarafından böyle iddialar ortaya atılıyor, ancak İran'ın iyi niyetini göz ardı eden UAEA Başkanı Grossi, Siyonistlerin sunduğu sahte belgelere dayanarak sürece karşı çıkmayı sürdürüyor.

Grossi'nin bu tür yaklaşımını sürdürmesi, onun Siyonist Rejimle birlikte yaptırımların kaldırılması için yapılan Viyana müzakerelerinin sonuçlandırılmasının önündeki en büyük engel olduğunu gösteriyor.

Tabii ki Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı daha önce de şüpheli davranışlarda bulunmuştur. Geçtiğimiz haziran ayında büyük tepki çeken bir eylemde bulunan Grossi, UAEA Yönetim Kurulu toplantısı öncesi işgal altındaki toprakları ziyaret ederek Siyonist yetkililerle görüştü. Grossi'nin bu girişimi UAEA Yönetim Kurulu toplantısından İran karşıtı karar çıkmasına yol açmıştır.

UAEA Başkanı Rafael Grossi'nin yapıcı olmayan davranışlarının devam etmesi, İran İslam Cumhuriyeti'nin herhangi bir anlaşmadan önce UAEA ile Tahran arasında kalan koruma konularının çözümüne odaklanmasının ve Grossi'nin siyasi yaklaşımının sürmesini önlemeye çalışmasının geçerli sebepleri olduğunu teyit ediyor.

Viyana Müzakereleri

Tahran hükümeti, Avrupa Birliği’nin nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmaya ilişkin teklifine pazartesi gecesi (15 Ağustos) Brüksel'e yazılı bir yanıt gönderdi.

Konuya dair İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, “İran yeterli esneklik gösterdi. Sıra ABD’de.” dedi.
Avrupa Birliği, İran nükleer müzakereleri sonucunda hazırlanan "nihai" anlaşma taslağına Tahran'ın verdiği yanıtın Brüksel'e iletildiğini, bunu incelediklerini bildirdi.

AB Komisyonu'nun dış politika şefi Borrell ise, “İran 'makul' yanıt verdi, ABD'yi bekliyoruz.” açıklamasını yaptı.

Tahran ile 2015'te imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD'nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Nisan 2021'den bu yana aralıklarla Viyana'da yapılıyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran arasında 2015 yılında 'Kapsamlı Ortak Eylem Planı' adı verilen ve İran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren anlaşma imzalanmıştı. Eski ABD Başkanı Donald Trump 2018 yılında tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş, İran yönetimi de nükleer faaliyetlerini anlaşma öncesine döndürmüştü.